Onze duurzaamheidsaanpak
Zo werken wij aan maatschappelijk verantwoorde beleggingen
We kunnen op verschillende manieren invloed uitoefenen op ondernemingen die niet voldoen aan onze eisen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit doen we door ondernemingen uit te sluiten, te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen en door in gesprek te gaan.
ESG-factoren spelen een centrale rol bij verantwoord beleggen. ESG is een Engelse afkorting die staat voor Environmental, Social en Governance:
- Environmental (milieu): deze factor betreft welk effect beleggingen hebben op het milieu. Bijvoorbeeld hoe een bedrijf presteert op milieu-uitdagingen als afval, verontreiniging, broeikasgassen, ontbossing en klimaatverandering.
- Social (sociaal): deze factor gaat om welke sociale effecten beleggingen hebben. Bijvoorbeeld hoe een bedrijf de werknemers behandelt. Maar denk ook aan: diversiteit en gelijke kansen, werkomstandigheden, gezondheid en veiligheid.
- Governance (bestuur): hierbij wordt er gekeken naar hoe een bedrijf wordt bestuurd. Onderdelen hiervan zijn onder andere het beloningsbeleid, de belastingpraktijken en -strategie, de diversiteit en structuur van een onderneming en of er sprake is van corruptie en/of omkoping.
Op basis van deze factoren besluiten we of we wel of niet in een onderneming of land beleggen. Daarvoor gebruiken we de duurzaamheidsdata van ondernemingen die bij onze vermogensbeheerders bekend zijn.
Naast de weging van beleggingen op ESG-factoren sluiten we beleggingen uit die niet passen bij Pensioenfonds voor de Architectenbureaus. We beleggen niet in:
- Controversiële wapens, zoals kernwapens, clustermunitie en landmijnen.
- Ondernemingen die fundamentele mensen- en arbeidsrechten schenden.
- Kolen- en teerzandbedrijven.
- Staatsobligaties van landen die onderworpen zijn aan bepaalde sancties door de VN Veiligheidsraad en/of Europese Unie en schenders van OESO-richtlijnen.
- Ondernemingen waarvan blijkt dat actief aandeelhouderschap niet tot gewenste gedragsverandering leidt.
U vindt deze ondernemingen op de uitsluitingenlijst. Naast ondernemingen, is er ook een aantal landen waar we niet in beleggen. Deze landen vindt u hier.
Waarom geen uitsluiting van alle ondernemingen die fossiele energie produceren?
De maatschappelijke discussie over beleggen in fossiele energie is volop gaande. Sommige pensioenfondsen beleggen hier nu niet meer in. Pensioenfonds voor de Architectenbureaus doet dit nog in beperkte mate. Wij willen onze invloed als aandeelhouder behouden om die energiebedrijven actief aan te sporen bij te dragen aan de energietransitie. Hun expertise en geld is nodig voor deze zeer complexe en kostbare transitie. Met het verkopen van belangen lopen we bovendien de kans op kopers die geen verantwoordelijkheid voelen voor het klimaatvraagstuk. Tot slot kunnen we op dit moment nog niet zonder fossiele energie.
Een van de belangrijkste rechten van een aandeelhouder is het stemrecht. Onze vermogensbeheerder gebruikt het stemrecht om een bijdrage te leveren aan goed ondernemingsbestuur. Ze stemt hiervoor geregeld op aandeelhoudersvergaderingen. Daarbij wordt ook gelet op voorstellen op milieu- en sociaal gebied om tot verbeteringen te komen. Ondernemingen en markten worden met het stemrecht aangesproken op hun beleid en activiteiten op het gebied van:
- mensenrechten
- klimaatverandering
- ondernemingsbestuur
Bekijk hoe onze vermogensbeheerder voor ons heeft gestemd op aandeelhoudersvergaderingen. Ze volgen hierbij de richtlijnen die zijn vastgelegd in deze corporate governance guidelines (alleen in Engels beschikbaar).
Werken de ondernemingen waarin we beleggen niet op een duurzame, verantwoorde wijze? Dan kan dat aanleiding zijn om het gesprek aan te gaan, naast uitsluiting. Die gesprekken doen we niet zelf. Onze vermogensbeheerder doet dit voor ons. Die spreekt voor meerdere van haar klanten. Dat vergroot het effect. U vindt hier een aantal voorbeelden:
Veiligheid medewerkers na dodelijke brand in Kazachstan
ArcelorMittal (MT) is de op één na grootste staalfabrikant van de wereld. Op 28 oktober 2023 was er een flinke brand in de Kostenko-kolenmijn in Kazachstan. De brand was ontstaan na een ontploffing van methaangas. In totaal kwamen hierbij 46 medewerkers om het leven.
MT zocht na het ongeluk zelf contact om uit te leggen welke herstelacties werden uitgevoerd. Ook gaf men aan wat er misging en welke lessen men had geleerd. Ons engagementprogramma had eerder al met MT gesproken over de slechte staat van de veiligheid in Kazachstan. De redenen van MT voor wat er mis is gegaan zijn teleurstellend. Zeker gezien de veiligheid in de regio. MT beloofde meer informatie na onderzoek naar de veiligheidswerkwijzen in het hele bedrijf. De uitkomsten volgen nog. Op basis daarvan spreken we weer verder met MT.
MT beloofde meer informatie na onderzoek naar de veiligheidswerkwijzen in het hele bedrijf. De uitkomsten volgen nog. Op basis daarvan spreken we weer verder met MT.
De leidende benadering van Adobe op het gebied van verantwoorde AI
Adobe is een van de grootste softwarebedrijven van de wereld. Kunstmatige intelligentie (AI) is verankerd in veel van hun producten en diensten. Daarom stond verantwoorde AI hoog op onze engagementagenda.
We gingen in gesprek om meer te weten te komen over verantwoorde AI. En hoe Adobe hiermee omgaat. Het gesprek ging onder andere over de grootste risico’s en hoe Adobe die kleiner maakt. Bijvoorbeeld met een ethische AI-commissie. Het is duidelijk dat Adobe vooruitloopt.
We namen een aantal uitkomsten mee in ons beoordelingskader voor verantwoorde AI. Dit soort engagementgesprekken zijn belangrijk voor de verdere ontwikkeling van verantwoorde AI. En onze investeringen in bedrijven die zich hiermee bezighouden.
Uitfasering kolen 2.0
In 2021-2022 richtte ons engagementprogramma zich op de uitfasering van kolen bij het opwekken van energie. Op dit moment heeft een aantal landen net zero-doelen (doelen om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen naar saldo nul) geformuleerd. En maken zij een begin met de transitie. Het programma richt zich nu op landen die het aantal kolenmijnen wil uitbreiden. Of meer dan 30% van hun omzet uit kolen halen.
We voerden in het 4e kwartaal van 2023 met 8 bedrijven in totaal 11 engagementgesprekken. Het ging over het beheersen van de risico’s tijdens de transitie. We spraken onder andere RWE, een van Europa's grootste elektriciteitsbedrijven. Dit bedrijf heeft de datum voor de uitfasering van elektriciteitsopwekking met kolen naar voren gehaald (2030). We zien RWE als een prima voorbeeld van een goed georganiseerde uitfasering van kolen.
Klimaatverandering en banken
Onze engagementspecialisten spraken de afgelopen 2 jaar ruim 60 banken aan op klimaatrisicobeheer. Banken zijn belangrijk voor het halen van de wereldwijde net-zero doelen voor de uitstoot van broeikasgassen in 2050. We verwachtten ambitieuze tussentijdse doelen voor 2030. We moedigden banken aan hun klimaatrisicobeheer te verbeteren. Na onze gesprekken zien we goede vooruitgang.
Wanneer stoppen met gesprekken?
Belangrijk is dat de gesprekken ook wat opleveren. Boeken we onvoldoende resultaat, dan kunnen we ervoor kiezen niet meer in een bedrijf te beleggen. We kijken daarvoor onder meer naar de voortgang die is geboekt op de misstanden die bij de onderneming zijn aangekaart. Daarvoor worden concrete veranderingen geformuleerd. Op die punten wordt actief bijgehouden in hoeverre die worden bereikt binnen de termijn van twee jaar.
Is een misstand onvoldoende aangepakt en is er ook geen verwachting dat het beter wordt? Dan is de onderneming kandidaat voor uitsluiting voor minimaal een jaar.
OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen
Deze richtlijnen zijn vrijwillige aanbevelingen die door de regeringen gezamenlijk worden gedaan aan ondernemingen. De richtlijnen bieden handvatten om met kwesties om te gaan zoals ketenverantwoordelijkheid, mensenrechten, kinderarbeid, milieu, corruptie, consumentenbelangen, mededinging en belastingafdracht. Het zijn normen voor goed gedrag, in overeenstemming met wetgeving en internationaal erkende normen. Voldoen ondernemingen hier niet aan, dan gaan we in gesprek, benutten we ons stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen of sluiten we ondernemingen uit.
UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP’s)
De UN Guiding Principles omvatten duidelijke internationale normen over mensenrechten waaraan staten en bedrijven zich dienen te houden. Samengevat komen deze principes neer op het Protect, Respect and Remedy-principe. Dit betekent dat:
- staten internationaal erkende mensenrechten moeten beschermen (Protect);
- bedrijven nationale en internationale regelgeving – inclusief mensenrechten – moeten respecteren (Respect);
- ervoor wordt gezorgd dat slachtoffers van schendingen rechtsherstel kunnen krijgen (Remedy).
